Covid-19 pandemisi, hepimizi sadece psikolojik olarak değil, fizyolojik olarak da oldukça sarstı. Hareketsiz-likten kaynaklı kilo artışı, eklem sorunları, aşırı ekran kullanımına bağlı göz rahatsızlıkları bunlardan bazıları.
Ben zaten gözleri bozuk biri idim ancak pandemi süresince evde görüntülü görüşmeler, toplantılar, gündem takibi, her gün yazı derken, ekran kullanım sürem artınca, gözlerim de nasibini aldı. Daha çok sulanmaya ve ağrımaya başladı. Yaptığım canlı yayınlarda kendimi izleyince, çok sık göz kırptığımı fark ediyorum. Göz sağlığının önemini insan ilerleyen yaşlarda anlıyor ne yazık ki ama günümüzde çocuklar, ekranlar nedeniyle çok erken yaşta göz rahatsızlıkları ile tanışır oldu. Ben böyle hissedince, çocuklar ne alemde diye düşündüm ve Koç Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Afsun Şahin’e sordum. Kendisi çok faydalı ve pratik önerilerde bulundu.
‘Çocuklar haftada en az 15 saat gün ışığı almalı’
“Okulların kapanması ve sokağa çıkma yasaklarından dolayı çocukların dijital ekran karşısında geçirdikleri ortalama süre tüm dünyada ve ülkemizde önemli derecede arttı. Bu da djitial göz yorgunluğu ve göz kuruluğunun çocuklarda belirgin olarak artmasına yol açtı. Dijital göz yorgunluğu söz konusu olduğunda çocuklar yetişkinlerden farklı değildir. Uzun süre dijital ekrana bakan çocuklar göz kuruluğu, göz yorgunluğu, baş ağrısı ve bulanık görme yaşayabilirler. Semptomlar tipik olarak geçici olmakla birlikte, sık ve kalıcı da olabilir. Bunun yanı sıra, uzun süre yakından dijital ekranlara bakmak ve kapalı ortamlarda kalmak miyopi sıklığını arttırır. Bu yüzden çocukların haftada en az 15 saat gün ışığı almaları gerekir. Uzun süre okuma, yazma veya diğer yakın mesafeden yoğun çalışmalar da göz yorgunluğuna neden olabilir.
18.00’den sonra ekrana bakmamalı
Ekranlardan yayılan mavi ışığa uzun süre ve özellikle saat 18:00’dan sonra maruziyet uykusuzluk, iştahsızlık ve depresyona neden olmaktadır. Bu yüzden saat 18.00’den sonra ekranlardan yayılan mavi ışığı kapatmak ve gece moduna almak gereklidir. Ekran karşısında 20:20:20 kuralı uygulanmalıdır; her 20 dakikada 20 saniyelik bir mola verilerek, 20 feet yani 6 metre uzağa bakılması önerilmektedir. Bilgisayarda çalışırken göz kırpma çok önemlidir. Sık göz kırpmak, kuruluğu ve tahrişi önlemek için gözleri nemlendirir. Dijital ekrana bakarken çocuklar çok daha az gözlerini kırpar (normalin sadece üçte biri) ve ekran karşısında yapılan göz kırpmaları sadece kısmi kapak kapanmalarıdır. Bu yüzden ekran karşısında sık ve istemli olarak gözler kırpılmalıdır.
Çocuğunuzun gözlerini bilgisayar göz yorgunluğundan korumaya yardımcı olacak ipuçları:
– Gözünü dinlendirmesini hatırlatmak için akıllı telefon zamanlayıcısını ayarlayın.
– Oyunda bir seviyeyi tamamladıktan sonra en az 20 saniye ekrandan ayrılmasını sağlayın.
– Eğer tabletten kitap okuyorsa, çocuğunuza gözünü dinlendirmesini hatırlatmak için kitapları her birkaç bölümde elektronik bir ataçla önceden işaretleyin. Bir e-kitapta, aynı efekt için “yer imi” işlevini kullanın.
– Ekrandaki parlama zorlanmaya neden olabileceğinden, tableti ve telefonu dışarıda veya aydınlık alanlarda kullanmaktan kaçının.
– Bilgisayar ekranının parlaklığını ve kontrastını size rahat hissettirecek şekilde ayarlayın.
– Çocuğunuzu dijital medyayı kendisinden daha uzak tutmaya (45 cm ideal) teşvik edin.”
ZEYNEP İŞMAN
https://instagram.com/birliktebuyuyoruz
